Antakya Tarihi

         

Antakya'dan Görünüş

ANTAKYA TARİHİ
M.Ö 6.000  Yıl Öncesine dayanan Hitit Medeniyeti; Anadolu’nun İlk, en uzun süreli, gerçek sahibidir. Hititler Dönemine ulaşılmadan Anadolu Coğrafyasında bir yerin Tarihini anlamak mümkün değildir. Günümüzde Antakya çevresindeki Höyükler (Hitit Yer Altı Toplu Yaşam Merkezleri; Kentler)bunu göstermektedir.

Antakya’nın kurulduğu Coğrafya; M.Ö 15.YY ‘dan önce  Hitit  Patina Krallığına, 14.YY dan sonra ise, Mitanni Kırallığı hakimiyetinde Hitit İmparatorluğuna bağlı olmuştur. M.Ö 1200 ‘lü yıllarda Asurlulara bağlanan Mitanni M.Ö 642’de Babil liler tarafından  alınmıştır. Bölge, M.Ö 543 ‘de Perslerin eline geçti. Perslilerin Akdeniz üssünün bulunduğu Mela (Payas) Ovasında Pers Kralı Darius’un, İsken der’e yenilmesi sonrasında(1333) Bölge Bizanslı ların eline geçti. M.Ö 312’de Makedonyalı Seleukia Tarfından Kurulan Seleukia Krallığı Merkezi Seleukia  Pieria Kasabası yakınlarında Selevkosların Kralı; I.Antiochus adına 1305 ‘de kurulan Antakya  M.Ö 4.yy da kurulan, İskenderiye, Selanik Şehir leriyle Çağdaşdırlar. Antiochus,  Selevkos Krallığının Başkenti olmuştur. Roma Ve Hırıstıyanlarca Kutsal Şehir olan Antakya bugün de St. pieria Kilisesi ile Hırıstı yanların ilgisini çekmektedir. 260 da (İran) Sasani İmparatoru  Kral; 1.Şapur tarafın dan Feth edildi. Bizans İmparatoru; Justinianus 527 ‘ de Sasanileri yenerek Kuzey  Afrikaya kadar hakim oldu. Justinianus Döneminde Antakya yeniden yapılandırıldı. Antakya, 638 de Hz.Ömer zamanında Emevi lerin yönetimine geçti. Emevi yönetimini devir alan Abbasiler den sonra 968 Yılında Nikeforas zamanında Tekrar Bizanslıların eline geçen Antakya’yı Bizanslılardan 1084’de  Türkiye Devleti’nin Kurucusu; Kutalmış Oğlu Süleyman şah aldı.1.Haçlı Seferleri sonrası 1097’ de Haçlıların eline geçmesiyle, Lazkiye’yi  içine alan Antakya Merkezli, Amanoslar, İslahiye-Sarıseki’ye kadar olan, kıyı şeridinde; Latin Antakya Prensliği kuruldu. Selahaddin Eyyubi Haçlıları yenerek Kudüsü geri almasından sonra Antakya Prensliğini ve Osmaniye Maraş Hattına kadar olan Bölgeyi  Eyyubilere  bağlandı. Eyyubilerden sonra, Türk Memlüklü Devleti Hükümdarı Sultan Baybars 1268 yılında Antakya Prensliği’nin varlığına son  verdi. Aralıklarla Toplam; 890 yıl Bizanslıların elinde kalan, Antakya Ebedi olarak Türklerin eline geçti.1517 yılında Yavuz  Sultan Selim tarafından Osmanlı Ülkesine katılmıştır. 1818 yılında Hatay Cumhuriyeti’nin Merkezi Olan Antakya 1939’da T.C Vilayeti oldu.

ANTAKYA TARİHİ KRONOLOJİSİ

Kunula (Çatal Höyük)M.Ö 1500 Öncesi Patina Krallığı/Hitit İmparatorluğu
Açana Höyüğü M.Ö 1500 Öncesi Patina Krallığı/Hitit İmparatorluğu
M.Ö 642 Babilliler Dönemi
İnnus M.Ö 543 Persliler Dönemi
Seleukia Pieria M.Ö 333 Bizanslılar
Seleukia Pieria M.Ö 312 Selevkosların Merkezi
Antiuchus M.Ö 305 Selevkosların Merkezi
Antakiye 260 Sasaniler Şehinşah Dönemi
Antiuchus 527 Bizanslılar Justniaus Dönemi
Antakiye 638 Hz.Ömer ve Emeviler Devri
Antakiye 750 Abbasiler Ebu’l Abbas Dönemi
Antakiye 890 Abbasiler [Hamdaniler Emirliği (Şii)] Dönemi
Antiuchus 968 Bizans Nikeforas ıı Fokas Dönemi
Antakya 1084 Selçuklu Süleyman Şah  Dönemi
Antiuchus 1097 (Haçlı Seferleri)Antakya Prensliği
Antakiye 1188 -1248 (Eyyubiler Dönemi)Antakya Prensliği
Nahiye-i Antakya 1268 Arap Vilayeti-Halep/Memlüklü Türk Devleti
Nahiye-i  Antakya 1411 Özeroğlu Beyliği(Dörtyol)Arap Vilayeti/Memlük Devleti
Nahiye-i Antakya  1517 Arap Vilayeti-Halep/Memlüklü Devleti
Nahiye-i Antakya  1520 Üzeyr Sancağı(Payas)Arap Vilayeti /Osmanlı Devleti
Nahiye-i Antakya  1522 Üzeyr Sancağı(Payas)Adana Eyaleti
Antakya  Kaza 1697 Halep Sancağı-Halep Eyaleti
Antakya Kaza 1702 Sancak Merkezi, Antakya Sancağı-Halep Eyaleti
Antakya Kaza 1865 Halep  Sancağı-Halep Eyaleti
Antakya Kaza 1918   Hatay Cumhuriyeti   Merkezi
Antakya Kaza 1939 Vilayet Merkezi Hatay Vilayeti/Türkiye Cumhuriyeti   Antakya İlçesi
2012  İl Merkezi, Hatay İli, Büyük Şehir

Not:Kaynak gösterilmeden; kısmen ve ya tamamen kullanılamaz.

25.04.2012
İsmail YİĞİT
Araştırmacı Yazar
yigitarastirmaci@hotmail.com
İsmail YİĞİT-Google+
İsmail YİĞİT "Derlemeler" -Youtube
İsmail YİĞİT "Naturel Yaşam" -Youtube