Hassa Tarihi

Hassa

HASSA TARİHİ

Hassa İlçe Coğrafayası, M.Ö 5000 Yıllarına dayanan Hitit İmparatorluğunun Mö:2000
yıllarında kurulan Sam’al Prensliği içinde yer aldığı görülmektedir. 1500 sonrası Karka
mış Krallığı Bölgesinde olan Hassa,Hitit Dönemi Zincirli Hüyüğü(İslahiye)ve Pers İmpa
ratorluğu zamanında kurulan Trapesa(Kırıkhan)yakınlarındadır.

Anadolunun Hakimiyetinin Bizanslılardan Türklerin eline geçmesi sonrası, Haçlı Sefer
leriyle kurulan‘Latin Antakya Prensliği’sınırları içinde yer alan Bölgede (1197)Karindi,
Ek-Baz,Nik- Baz,Vak-Baz,Tik-Baz yerleşim yerlerininden sonra 1248 Memlükler Döne
minde;Şam Bölgesinden göç eden Ceridler Bölgede;Benek,Kebek,Tebek,Nebek,Nebk
isimleriyle  yer leşim yerlerinde yaşamış olduklarını, Osmanlı Arşiv Belgelerinden anlı
yoruz.Memlüklü  ve Osmanlı İmparaotrluğu Döneminde;Anadolunun çeşitli Bölgelerin
den gelen,Hacılar Avşarı Duran Bey Oymağı,Çobanoğlu Aşireti Oymağı,Sarıbeyoğlu
Oymağı,Karabey Oğlu Oymağı,Fakılar Oymağı,Ademanlılar v.d sosyal gruplar Bölge
ye yerleşmişlerdir.Aktepe,Tiyek,Gülpınar,Hacılar,Söğüt,Akbez,Hassa isimleri,Bölgede
ki yerleşim yerlerinin ismi olmuştur.Hiç Hırıstıyan olmayan Akbez’de 1850’ li yıllarda
açılan Hırıstıyan Misyoner Mektebi  Ermeni Komitacılarınca  yardım ve üs olarak kul
lanılmıştır.1865 yılında Üzeyir(Payas)Sancağı içinde;İskenderunda kurulan,Hamidiye
Alayı ve Osmaniye Alayından sonra; Fırka-ı İslahiye’nin,Hassa Alayı,1865’de Nahiye
olan Tik-Baz(Tiyek)yakınlarına yerleştirildi.Alay çevresinde oluşan yerleşime‘Ordu Kar
yesi’denildi.Bu Alay Sonradan İslahiye’ye taşınmıştır.Ordu Karyesi Hassa Alayın dan
isim alarak,Hassa olmuştur.

HASSA TARİHİ  KRONOLOJİSİ

M.Ö 2000 Sam’al  Krallığı/Hitit İmparatorluğu
M.Ö 1500 Karkamış Krallığı/Hitit İmparatorluğu
M.Ö 1200 Mitanni/Asurlular  Dönemi
M.Ö 713 Medler Dönemi
M.Ö 642 Babilliler Dönemi
M.Ö 543 Persliler Dönemi
M.Ö 333 Bizanslılar
260 Sasaniler,Şehinşah Dönemi
527 Bizanslılar, Justniaus Dönemi
750 Abbasiler, Ebu’l Abbas Dönemi
786 Abbasiler,Harun-ül Reşit Dönemi
890 Abbasiler,Hamdaniler Emirliği Dönemi
968 Bizans Nikeforas ıı Fokas Dönemi 
1085 Selçuklu Süleyman Şah Dönemi
1097 Haçlı Seferleri/Antakya Prensliği
1188 -1248 Eyyubiler, Selahaddi Eyyubi Dönemi
Aktepe 1268 Derbesak(Kırıkhan)-Arap Vilayeti-Halep/Memlüklü Türk Devleti
Aktepe 1411 Derbesak(Kırıkhan)-Özer İli(Dörtyol)/Memlük Devleti
Aktepe 1517 Derbesak(Kırıkhan)-Arap Vilayeti/Osm. Devl.
Aktepe 1520 Beylan, (Payas)  Üzeyr Sancağı-Arap Vilayeti/Osm. Devl.
Çavuşlu 1520 Beylan, (Payas)  Üzeyr Sancağı-Arap Vilayeti/Osm. Devl.
Çavuşlu 1522 Beylan, (Payas)  Üzeyr Sancağı-Adana Eyaleti /Osm. Devl.
Hacılar Nahiye  1836 Kırıkhan, Halep Sancağı-Halep Eyaleti/Osm. Devl.
Akbez Nahiye  1836 Ahyolu(İslahiye) Zülkadiriye Eyaleti/Osm.Devl.
Ordu (Karye)1865 Ahyolu(İslahiye)/ Zülkadiriye Eyaleti/Osm.Devl.
Hassa Kaza 1866 Ahyolu(İslahiye=Azye Sancağı) Zülkadiriye  Eyaleti/Osm.Devl.
Hassa Kaza 1887 Ahyolu(İslahiye=Azye Sancağı) Zülkadiriye  Eyaleti/Osm.Devl.
Hassa Kaza 1887 Yarpuz- Payas Sancağı - Adana Eyaleti/Osm.Devl.
Hassa Kaza 1890 Osmane-Cebel-i Bereket Sancağı-Adana Eyaleti/Osm.Devl.
Hassa Kaza 1920 Adana Vilayeti/Türkiye Cumhuriyeti
5 Ocak 1921 Hassa’nın, Fransızların 1918 işgalinden Kurtuluşu
Hassa Nahiye 1923 İslahiye/ Cebel-i Bereket Vilayeti Türkiye Cumhuriyeti
Hassa Nahiye 1933 Kilis, Antep Sancağı  Türkiye Cumhuriyeti
Hassa Kaza 1939 Antakya, Hatay Vilayeti/Türkiye  Cumhuriyeti 
Hassa İlçe 2013 Antakya, Hatay İli (Büyük Şehir)/Türkiye Cumhuriyeti 

Not:Kaynak gösterilmeden;kısmen ya da tamamen kullanılamaz.

5.10.2013
İsmail YİĞİT
Araştırmacı Yazar
yigitarastirmaci@hotmail.com
İsmail YİĞİT-Google+
İsmail YİĞİT "Derlemeler" -Youtube
İsmail YİĞİT "Naturel Yaşam" -Youtube