Önceki Dönemin Tarihi akışını öğrenmek için; Dörtyol Tarihi: Özerli;"Özeroğlu Beyliği"
Konu Başlıklı Bloğu okumalısınız.
PAYAS 'ÜZEYR SANCAĞI' TARİHİ
(1520-1890)
Üzeyr,Üzeyrazir,Üzeyrazirli,Üzeyraziz,Üzeyrazizli,Üzeyrpayas,Payas
OSMANLI DEVLETİ’NİN DOĞUAKDENİZ YAPILANMASI
’KINIK MAA UZEYR SANCAĞI’NIN’KURULMASI(1520)
Tarihte her son yeni bir başlangıçtır.Bölge Osmanlı Devleti Yönetimine Girince;
Memlûkler Dönemindeki Siyasi Yönetim Yapılanması değiştirildi.Memlûklerin
bölgede kurduğu bazı kazalar Ve Nahiyeler,Menzil veya Karye yapıldı.Adana
Sancağı,bölgedeki Kazalar(1520)öncesinde’Arap vilayeti’ne(Şam)bağlıydı.[1]
’Özeroğlu Beyliği’Sınırları içinde,Kurulan Nahiye-i Uzeyr[2]ile Kınık[3]Nahiyeleri
Menzile tahvil edilerek'Kınık Maa Uzeyr'Livası(Sancağı)kuruldu.(1520)[4]Uzeyr
Menzili Sancak merkezi yapıldı.Beylan Menzili,Ayas Menzili,Nahiye-i Antakya,
Nahiye-i Arsuz,Nahiye-i Berendi Uzeyr’e bağlandı.Afrın(Asi)Irmağı ile Sadreyn
(Ceyhan)Irmağı arası;[(Bereket Dağları ile Seldiren Dağları);Nur Dağlarını]içine alan
İskenderun Körfez Bölğesi’Kınık Maa Uzeyr’Sancağına dahil oldu.Adana Sancağı
Eyalet olma öncesinde;Adana’ya Mülhak edilen yerler içinde,Uzeyr‘de vardı.(1520)[5]
Osmanlı Devletinde,Vilayetler Kaldırıldı,Eyaletler oluşturuldu.Arap Vilayeti
kapatıldı.‘Şam Livası’ve’Adana Livası’Eyalet oldu.Adana Sancağı 1522’de Eyalet
olunca;Uzeyr Sancağı/Adana Eyalet’i üzerinden Halep Beylerbeğliği’ne(Osmanlı
Devleti'ne)bağlandı.
’Kınık Maa Uzeyr Sancağı’;Nahiye-i Uzeyr’i kuran ve bu bölgede çok sevilen,Uzeyr
Bey’in ismiyle kuruldu.Sancağın Kuruluş Ve Yükselme Dönemi:(1520-1765)Gerileme
Dönemi ve sona ermesi:(1765-1890)Sancağın her iki dönemindeki siyasi yapılanması
Bu kitabda;ilğili,Belge,Tablo ve Haritalarla gösterilmiştir.
[1]Bknz.Defter-i Hâkân-î Dizisi:IV;Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayını,Sayfa:169(Hrt.)
[2]Bknz.Salih Akyel;PayasTarihi,Sayfa:4,Vakıflar Matbası,1967-İstanbul
[3]Bknz.Kara;Tell-Hamdun;Kınık;Toprakkale:Faruk Sümer;Ç.T.D.A;TAD Dergisi S.1,Sa:25
[4]Bknz.Os.Arş.Fon:TT.d…GömlekNo:450,Tarih:H.926
[5]Bknz.Tahir Sezen;’Osmanlı Yer Adları’Kitabı S.312,412,521(1520)
Bknz.Fon:TT.d…Göm.No:109,Tarih:H.928(1522)
Bknz.Fon:TT.d..Gömlek:998,Tarih:H.932(1528)
Bknz. Fon:TT.d…Gömlek:228,Tarih:H.950(1545)
NAHİYE-İ UZEYİR(PAYAS)
Özerli'nin Güneyinde(9Km.)Bugün,Payas'ın 'Yıldırım Beyazıd Mahallesi'bulunan
Mevkiide.Antik‘Agnias+Abaessa’(Abeyyas;Beyas)yakınlarında Özerili döneminde
bölgeye yerleşen,Oymak ve Cemaatlarin desteği ile,Üzeyr Bey tarafından‘Nahiye-i
Üzeyr’1520’de kurulmuştur.Üzeyr Bey;Üzeyr Bey;Kölemenli Hanedanının Balaban
Sülalessindendir.[1]
1522’de Menzil olan Üzeyr,Aynı yıl‘Kınık Maa Uzeyr Sancağı’Merkezi oldu.
Sancak Konağı,İpekyoluna yakın Şimdiki Nursan Anadolu Lisesi Bahçesinin
DoğuSınırı bitişiğindeki mevkiide idi.Üzeyr Menzili‘nin Karyesi olan;Çokmararhan
Karyesindeki,Yıkık Kalenin,yeniden inşası ve yanında bulunan‘Kasabiyyehan’yerine
Taşhan inşası,yine Kalenin bitişiğinde Cami ve Medrese(Külliye)inşasının(1570)
yılında tamamlanmasıyle;‘Kınık Maa Üzeyir Sancak Merkezi’Kale Mevkiine
Taşınmıştır.Çokmararhan;Payas Çayının ikiye böldüğü‘Antik Beaa’üzerinde
kurulmuştur.Sancak Merkezinde oturanlar Öşür Vergisinden muaf tutularak,yerleşim
teşvikedildiğinden,Dağ köylerinin nüfusu buraya göç etmiş.Karacaören,Akkaya Cebeli,
Fındıkkayası,Karbeyaz köyleri ve Mezralar viran olmuştur.(1700)Sonrası buralarda
yeni yerleşimler oluşmuşdur.
UZEYR’İ (PAYAS) KURAN OYMAK VE CEMAATLER
Balabanlar(Kölemenli)
Karamanlı Cemaatı(Cennetli)
Karatekeli Oymağı
Ecik Fakılı Oymağı
Gönenli Cemaatı
Çobanoğlu Taifesi
Kara Gündüzlü Taifesi
Üveys Oğulları[2]
Karakeçili Taifesi
Karatekeli
Payaslı Aşireti Oymağı
Zulkadiriye Türkmenleri:Yaycılı Aşireti Oymağı(Allişli)Fındık Kayası (Yurtlak).
Zeytinli Aşireti Oymağı(Zeytinoğulları)Zeytinoğlu Pınarı(Yurtlak).
KARACAMİ MAHELLESİ
Payas1835’de;Üç mahalleye ayrıldı.İpekyolunun Batısındaki,Akdeniz'e Kadar
olan,Mahelleye(Yıkık,Kürek Mevkii);Mahelle de bulunan caminin isimine binaen,
‘Karacami Mahellesi’denilmiştir.
Karacami Mahellesi Aileleri:
Mustafa Paşalı*[Kerimefendiler(Akyüz)]
Ecik Fakılar;Mılla Mehmetler(Okur)Şabanlar(Yücel)
Amustafalar;Urkuşoğulları(Ak,Akkuş)
Aliculluk Efendiler(Sümer,Kırat,Kaya)
Minnetli[(Selçuk)Battalgazi]
Aşıklar(Erzurum)Çoban Mehmetler(Erinç,Taşkın)
Kundaklar(Aray,Aslangiray,Genç,Kılıç)
Dede Hocalar[Dudular(Tutu)Merdanoğulları Oymağı(Bekdik Aşireti)]
Çapkınların İbrahim Oğlu Kahveci Ömerler(Doğan)Şeyhünoğlu Oymağı-Özerli
Baytaroğulları(Baytar,Bayar,Erat,Arat)
Acemoğulları(Yıldırım)
Hakkı'nın Oğulları(Erşan)
Topal Aliler[(Akgün)Topal Mustafalar,Erzin]
Karacamiden Göç Eden Aileler:
Menzile tahvil edilerek'Kınık Maa Uzeyr'Livası(Sancağı)kuruldu.(1520)[4]Uzeyr
Menzili Sancak merkezi yapıldı.Beylan Menzili,Ayas Menzili,Nahiye-i Antakya,
Nahiye-i Arsuz,Nahiye-i Berendi Uzeyr’e bağlandı.Afrın(Asi)Irmağı ile Sadreyn
(Ceyhan)Irmağı arası;[(Bereket Dağları ile Seldiren Dağları);Nur Dağlarını]içine alan
İskenderun Körfez Bölğesi’Kınık Maa Uzeyr’Sancağına dahil oldu.Adana Sancağı
Eyalet olma öncesinde;Adana’ya Mülhak edilen yerler içinde,Uzeyr‘de vardı.(1520)[5]
Osmanlı Devletinde,Vilayetler Kaldırıldı,Eyaletler oluşturuldu.Arap Vilayeti
kapatıldı.‘Şam Livası’ve’Adana Livası’Eyalet oldu.Adana Sancağı 1522’de Eyalet
olunca;Uzeyr Sancağı/Adana Eyalet’i üzerinden Halep Beylerbeğliği’ne(Osmanlı
Devleti'ne)bağlandı.
’Kınık Maa Uzeyr Sancağı’;Nahiye-i Uzeyr’i kuran ve bu bölgede çok sevilen,Uzeyr
Bey’in ismiyle kuruldu.Sancağın Kuruluş Ve Yükselme Dönemi:(1520-1765)Gerileme
Dönemi ve sona ermesi:(1765-1890)Sancağın her iki dönemindeki siyasi yapılanması
Bu kitabda;ilğili,Belge,Tablo ve Haritalarla gösterilmiştir.
[1]Bknz.Defter-i Hâkân-î Dizisi:IV;Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayını,Sayfa:169(Hrt.)
[2]Bknz.Salih Akyel;PayasTarihi,Sayfa:4,Vakıflar Matbası,1967-İstanbul
[3]Bknz.Kara;Tell-Hamdun;Kınık;Toprakkale:Faruk Sümer;Ç.T.D.A;TAD Dergisi S.1,Sa:25
[4]Bknz.Os.Arş.Fon:TT.d…GömlekNo:450,Tarih:H.926
[5]Bknz.Tahir Sezen;’Osmanlı Yer Adları’Kitabı S.312,412,521(1520)
Bknz.Fon:TT.d…Göm.No:109,Tarih:H.928(1522)
Bknz.Fon:TT.d..Gömlek:998,Tarih:H.932(1528)
Bknz. Fon:TT.d…Gömlek:228,Tarih:H.950(1545)
NAHİYE-İ UZEYİR(PAYAS)
Özerli'nin Güneyinde(9Km.)Bugün,Payas'ın 'Yıldırım Beyazıd Mahallesi'bulunan
Mevkiide.Antik‘Agnias+Abaessa’(Abeyyas;Beyas)yakınlarında Özerili döneminde
bölgeye yerleşen,Oymak ve Cemaatlarin desteği ile,Üzeyr Bey tarafından‘Nahiye-i
Üzeyr’1520’de kurulmuştur.Üzeyr Bey;Üzeyr Bey;Kölemenli Hanedanının Balaban
Sülalessindendir.[1]
1522’de Menzil olan Üzeyr,Aynı yıl‘Kınık Maa Uzeyr Sancağı’Merkezi oldu.
Sancak Konağı,İpekyoluna yakın Şimdiki Nursan Anadolu Lisesi Bahçesinin
DoğuSınırı bitişiğindeki mevkiide idi.Üzeyr Menzili‘nin Karyesi olan;Çokmararhan
Karyesindeki,Yıkık Kalenin,yeniden inşası ve yanında bulunan‘Kasabiyyehan’yerine
Taşhan inşası,yine Kalenin bitişiğinde Cami ve Medrese(Külliye)inşasının(1570)
yılında tamamlanmasıyle;‘Kınık Maa Üzeyir Sancak Merkezi’Kale Mevkiine
Taşınmıştır.Çokmararhan;Payas Çayının ikiye böldüğü‘Antik Beaa’üzerinde
kurulmuştur.Sancak Merkezinde oturanlar Öşür Vergisinden muaf tutularak,yerleşim
teşvikedildiğinden,Dağ köylerinin nüfusu buraya göç etmiş.Karacaören,Akkaya Cebeli,
Fındıkkayası,Karbeyaz köyleri ve Mezralar viran olmuştur.(1700)Sonrası buralarda
yeni yerleşimler oluşmuşdur.
UZEYR’İ (PAYAS) KURAN OYMAK VE CEMAATLER
Balabanlar(Kölemenli)
Karamanlı Cemaatı(Cennetli)
Karatekeli Oymağı
Ecik Fakılı Oymağı
Gönenli Cemaatı
Çobanoğlu Taifesi
Kara Gündüzlü Taifesi
Üveys Oğulları[2]
Karakeçili Taifesi
Karatekeli
Payaslı Aşireti Oymağı
Zulkadiriye Türkmenleri:Yaycılı Aşireti Oymağı(Allişli)Fındık Kayası (Yurtlak).
Zeytinli Aşireti Oymağı(Zeytinoğulları)Zeytinoğlu Pınarı(Yurtlak).
KARACAMİ MAHELLESİ
Payas1835’de;Üç mahalleye ayrıldı.İpekyolunun Batısındaki,Akdeniz'e Kadar
olan,Mahelleye(Yıkık,Kürek Mevkii);Mahelle de bulunan caminin isimine binaen,
‘Karacami Mahellesi’denilmiştir.
Karacami Mahellesi Aileleri:
Mustafa Paşalı*[Kerimefendiler(Akyüz)]
Ecik Fakılar;Mılla Mehmetler(Okur)Şabanlar(Yücel)
Amustafalar;Urkuşoğulları(Ak,Akkuş)
Aliculluk Efendiler(Sümer,Kırat,Kaya)
Minnetli[(Selçuk)Battalgazi]
Aşıklar(Erzurum)Çoban Mehmetler(Erinç,Taşkın)
Kundaklar(Aray,Aslangiray,Genç,Kılıç)
Dede Hocalar[Dudular(Tutu)Merdanoğulları Oymağı(Bekdik Aşireti)]
Çapkınların İbrahim Oğlu Kahveci Ömerler(Doğan)Şeyhünoğlu Oymağı-Özerli
Baytaroğulları(Baytar,Bayar,Erat,Arat)
Acemoğulları(Yıldırım)
Hakkı'nın Oğulları(Erşan)
Topal Aliler[(Akgün)Topal Mustafalar,Erzin]
Karacamiden Göç Eden Aileler:
Balabanlar;Şamlı Oğulları,Kölemenliler,Kırıkhan,Antakya,Karbeyaz'a göç.
Abbaslar(göç).
Sarıbeyoğlu[Hassa Akbez'e göç].
Karabeyoğlu[Hassa Akbez'e göç].
Kethüdalar[İzmir'e Göç].
Tab Oğulları;Tabak Oğulları(Tabak)İskenderun'a göç.
Tab Oğulları;Tabak Oğulları(Tabak) Çaylı/Dörtyol göç.
Karatekeliler[Aydın Söke'ye göç].
Payaslı Aşireti Oymağı[Ceyhan'a göç].
Payaslı Aşireti Oymağı[Pınarbaşın'a göç].
Osman Paşalı'dan[Kerim Efendiler(Akyüz)]Özerli-Dörtyol'a göç.
Mustafa Paşalı'dan[Alinoğulları(Kuntlar)]Kürtül'e göç.
Zeytunoğulları[(Zeytinoğlu,Ergin,Özay)Erzin,Başlamış'a göç].
Zeytunoğulları[(Zeytun,Karakuş,Yılmaz)İsk.Azganlığ'a göç]
Zeytunoğulları[Hacıkatip Oğulları(Zengin)İskenderun'a göç
Zeytunoğulları[Hacıkatip Oğulları(Zengin)Kertel'e göç
Zeytunoğulları[Hafızoğulları(Şahin)Kertel'e göç.
Zeytunoğulları[Ümitoğulları(Yiğit,Cengiz,Kaplan)Kertel'e göç.
* Paşanoğulları(Geyikli Aşireti Sülalesi): Osman Paşalı, Mustafa Paşalı, Hasan Paşalı.
*Osman Paşalı:[(Osman Efendiler;Sıvas’dan,Hassa-Söğüt:Sabahyıldızı,İlkbahar,Tan,Yırtıcı,Polat,Karakuş)
(Kerim Efendiler; Dörtyol Özerli: Akyüz, Tekin)]
*Mustafa Paşalı[Mustafa Paşa, Payas'ta Yaşamıştır. Osmanlı Devleti'ne Üstün Hizmetlerinden 'Osmanlı
Devlet Nişanı Ödülü' ile onurlandırılmıştır.Çok az kişiye nasip olan bir madalyadır.Ruhu şad olsun.
Payas ve Çevresinde yaşayan Mustafa Paşalıların Soy İsimleri:Kunt,Erşan,Demir,Kondakçı.Duman,Fer.
*Hasan Paşalı:[Kadı Paşalı(Malatya’dan;Ceyhan’a Dörtyol’a, Payas’a):Geyik(Ceyhan),Altaş(Dörtyol)
Taştekin(Payas)]
ZİYARET MAHELLESİ
Payas'ın İsim aldığı ve Payas Coğrafyasında,Günümüze ulaşan En eski Yaşam
[1]Bknz.Salih Akyel,Payas Tarihi S.4 Vakıflar Matbası,1967-İstanbul
Günümüzde Ziyaret Mahellesini Oluşturan Aileler:
Haytalar(Sökmenler,Eralp,Aydın,Gülaydın)
Fesli Oğulları;Elvanlar(Altun)
Damcı Oğulları;Şerif Oğulları(Duman)
Vezir Oğulları(Üzer)
Alabidik Oğulları(Demir)
Hamdonun Oğulları(Öngün)
Köryusuf Oğulları;Kör Ali Oğulları(Yılmaz)
KERTEL KÖYÜ
Kert; Kerte; Kertel; Kertilmiş yer(yurt) anlamındadır. Maraş 'Kerte' Köyünden gelen
Türkmen Aileler 'Kerte' 'Kertel' İsmini vermişlerdir. (Kertel Değirmenleriyle ünlüdür.)
Üzeyr'in (Payas) 'Kertel Köyü' Zülkadiriye Türkmenlerince 1699 da kurulmuştur.
Kerteli Kuran Aileler:
Allişoğulları[(Aslan,Uyal,Erdoğuk)Yaycılı Aşireti,Zülkadiriye Türkmenleri(Bayat)]
Ümitoğulları[(Yiğit,Cengiz,Kaplan)Zeytinli Aşireti,Zülkadiriye Türkmenleri(Bayat)]
Hafızoğulları[(Şahin)Zeytinli Aşireti, Zülkadiriye Türkmenleri(Bayat)]
Hacıkatipoğulları[(Zengin)Zeytinli Aşireti, Zülkadiriye Türkmenleri(Bayat)]
Cennetli[(Aydın,Akkaş)Karamanlı Aşireti Oymağı]
Çoban Hüseyinli[(Aksel)Germiyanoğullarından Boynu İnce Aşireti Oymağı]
Hasancalar(Selçuk)[Minnetli...Germiyanoğulları.]
Köseler;Hösemler[(Yahşi)Köse Aşiretinden]
Süllüler;Nalbantlı(Çetin)
1835'de Kertel ve Köselici birleştirilerek 'Kürtül' Mahellesi oluşturulmuştur.1860'lı
yıllar Kürtül'ün yeni Nufuslar aldığı yıllardır.
1860 Sonrası Kürtül Mahelesine Yerleşen Aileler:
Dervişli[(Özer,Önerden,Baysal,Özdemir,Coşkun,Çetin)Çobanoğlu Aşiretinden]
Paşanoğulları[Mustafa Paşalı;Alinoğulları(Kunt),
Osman Paşalı;Sakıtlar(Demir,Erşan),
Hasan Paşalı;Happa Oğulları(Taştekin)]
Küçük Mehmetli(Öz)
Ahrazoğulları(Aras)Ahrazlı Aşireti,Bab'ül A'raz Oymağı,Türkman-ı A'zaz Sancağı
Mansurlu(Mansuroğlu,Çolak,Ünal)Hısn-ı Mansurlu Cemaatı Oymağı-İskenderiye
Hodmirli[(Turan)Hot Köyü,Tuz Kazası,Berat Sancağı]
Paşlı;Paşlar(Şengül)Pasbanlı Aşireti Oymağı,Paş Ovası-Kars
Şıh Aliler (Delibaş,Arpay,Aldemir)
Topallı;İncikli;Sultanoğulları(Tahan,Yıldız)
Fakılar[Ömer Oğulları(Yazgan)Ömer Hocalar(Eser)]
Şıh Aliler(Delibaş,Arpay,Aldemir)
Dönenoğulları(Dönen)
Darendereliler(Yarar)
Kara Hüseyinli(Tunç)
Papan(Pepen)Oğulları(Akgül):Papan Aşireti(Ahmet Papan Nesli(Kırcali)]İstanbul.
Çocuk Döller[Köşkerler(Aydın,Güner)
Abuzeroğulları(Altun,İzgi)
Hamo Oğulları(Sosyal)
Osman Çavuşlar(Bolat)
Çiloğlanlı(Bayar)
Cırtlar(Oy)Coşlu Aşireti
Ağcalar(Aydın,Can)
Küçcükler(Yalçın)
Kürtül'den Göçen Aileler:
Papanlardan(Akgül,Payaslıoğlu)Kuzuculu/Dörtyol'a göç.
Köseler'den(Yahşi)Kuzuculu/Dörtyola göç.
CERİDLERİN ÇUKUROVA'YA İSKANLARI HAKKINDA
Yörükler(Sarı Çizmeli Beyler) İle Ceridlerin(Siyah Postallı Paşalar)*1633’de
‘Kanlı Geçid Vuruşması'olarak Tarihe geçen kavgalarından sonra;Osmanlı Devleti
Ceridleri Çukurova’ya iskan kararıaldı.(1645)Ceridler,Şam'ın(Rakka,Nebek,Tebek,
Kebek)Bölgesinden Çukurova’ya yerleştiler.Çukurova'da,16.yy sonları ile 17.yy
başları Ceridlerin İskanı bakımından Taşların yerlerine oturduğu dönemdir.
Cerit,Aşiret,Oymak Ve Cemaatlarından Bazılarının İsimleri:
Cevdetli,Tecirli,Firtikli(Alibekirli,Hacıalili,Hasanhüseyinli),Hacılı(Karahacılı,Sarıhacı
lı,Gövhacılı),Eseli;İsalı(Karaisalı,Gövisalı,Sarıisalı)Karalı;Karalar(Karayiğitli,Karaço
cuklu,Karamustafalı,Karahüseyinli,Karadurmuşlu.)Küçüklü(Küçükalili,Küçükibrahim
li,Küçükmustafalı,Küçüksüleymanlı)Osmanlı Kaynaklarında;Cerit Cemaat'larını oluş
turan guruplar şunlardır:Cerid-i Türkmen,Cerid-i Kürdi,Cerid-i Selpur(Selpor):Meryem
ve İsay'a Tabi olanlar(Hırıstiyan;Kıbti Çingeneler)
Hırıstıyan Kıbti Çingeneler: Türkmen Abdallarından ayrı Tabiata sahip olan Çinge neler,Osmanlı Tarihinde; Çetecilik. Kaçırma, Köçeklik ve Hırsızlıklarıyla Meşhur durlar.Hırıstıyanlıktan Müslümanlığa Dönme olduklarıdan çocuklarına,Muhammed,
Resul, Mehmet İsimlerini vermeyi uğursuzluk sayarlar. Soykütüklerinde bu isimler
yoktur.
*Yörükler'in Aşiret Liderleri'Bey',Ceritlerin Aşiret liderleri,'Paşa'sıfatları ile tanımlanmış.
'Sarı Çizmeli Beyler've'Siyah Postallı Paşalar'Söylemi Tarihte,Türkülere konu olmuştur.
Destan (1)
Otuz bindir hanı meydan diyenler
Seksen bin de sarı çizme giyenler
Doksan bini dahi serden geçenler
Sultan Murat kalkmış kendi geliyor
Karacaoğlan(16.y.y)
Destan (2)
Ceridler Rakka’dan sökün eyledi
Altmışbin var siyah postal giyecek
Doksanbin var Allah Allah diyecek
Yüzbini de Tatar Handan geliyor
Karacaoğlan(16.y.y)
KÖSECİLİ YERLEŞİMİ
Köselici:1633'de Çukurovaya gelen Ceridler'e yerleşik yaşama geçme zorunluluğu
getirildi.(1645)bu yıllardan sonra; Köçekli(Kicikli:Küçüklü),Topallı, Firtikli olmak
üzere üç oymak tarafından Kösecili oluşturulmaya başlanmıştır.
Kicik(Küçük)Paşalı;[(Aras,Akkar,Aktekin,Baykal,Beyler,Özeroğlu,Yılmaz)
Küçüklü Oymağı'Küçüklü Cemaatı']Beyler[3]
Topal Paşalı:[(Bilgay,Yücel,Atila,Eroğlu,Aksan,Karaçay)Karalar Aşireti Oymağı]
Firtik Paşalı;[(Akyol,Gözükara,Baylan,Durmuş)Firtikli Aşireti Oymağı]
1713'de Küçük Ali Oğlu Oduncu Halil Ağa'nın Yaptırdığı‘Halilağa Mescidi’Çevresine,
Adıyaman Köseceli'den Gelerek yerleşen,geldikleri köyün adına izafeten buraya,Köse
ciliadını verirler.
Kösecili Adını Payas'a Taşıyan Aileler:
Osman Efendiler[(Alkan,Apaydın,Ertan,Türker)Adıyamanlılar]
Dosya No:72,Gömlek No:3592 Tarih:Hicr.1125 M 25 (M.1713)
[1]Üzeyr’i (Payas)Kuran Kölemenliler yörede‘Sarıçizmeli Beyler’adıyla bilinir.
‘Sarıçizmelibeyler’:Balabanlar;HalepBeyleri,Kölemenli Hanedanıdır.Balabanlar;
Kölemenli’nin Şam Kolundandır.Uzeyr(Payas’ı)Kuran Beylerdir.(Gümüş)
[2]Oğuzların,Üçok,Varsak Türkmenleri,Ulaşlı Taifesinden;Üveys Oğlu Musa Bey ve
Üveys Oğlu İbrahim Paşa Üzeyr Sancağı Mutasarrıflığı Yapmışlardır.İbrahim Paşa;
1764’de'Küçük Ali İsyanı'nı bastırdığından taltifname ile ödüllendirilmiş ise de;1765’de 'İkinci Küçük Ali İsyanında;İbrahim Paşa Hayatını Kayb etmiştir.İsyan'Sancak İhtilaline
dönüşmüştür;Üveys Oğulları;Uzeyr(Payas’ın)Devrik Beyleridir.(Kara,Kurt)
[3] Küçük(Kicik)Paşalı;Bu Aileden Küçük Ali Oğlu Halil Paşa ve Oğlu Mahmut Dede
Bey Üzeyr Mutasarraflığı;Abdurrahman Dede Bey Oğlu Mustuk Bey,Üzeyr Kaymakam
lığıYaptığı İçin,Küçük Ali Oğulları‘Beyler'adını almıştır.‘Köselici Beyleri’,‘Postallı Beyler’ünvanıyla ananlar da vardır.Halk arasındaki bu söylem;Payas Sancağı'nda o
zamana kadar olmayan‘Siyah Postallıların’Cerid Paşaları'nın’Bey(Mutasarrıf)tain edilmelerinden duyulan hoşnutsuzluğu ve icraatlarını hicv etmeyi amaçlamış olabilir.
*1765’de Sancak İhtilali yapan,Eşkiya Küçük Ali,Hasanbeyli Kalesinde,İbrahim Paşanın
Yakını,Belenli Abdurrahman Paşa Kuvvetlerince vurularak öldürülmüştür.(1765)Küçük
Ali'nin Kurduğu Çete ve Çetecilik geleneği oğulları tarafından da devam ettirilmiştir.
Payas Halkı yaşlılarından bahs olunduğu üzre:Köçek Ali(Küçük Ali);Sıska Boylu,fettan Bir kişiliğe sahip olmakla birlikte,Düğün gecelerinde.Bayanlar oturumunda, Bayan kıya
fetleriyle Köçeklik gösterisi yaparak,Müfrezelerden gizlenmekte hüner sahibi olduğu anla
tılmaktadır.
Döneminde Çete ve Eşkiyalıkdan sanık,Halil Paşa;Aşçısı Tarafından Zehirlenerek öldürülmüştür.(1803)Bereket Dağları Eşkiya Çetelerinin İttifak Başı Dede Bey Müfrezelerce yakalanıp,Osmanlı Devleti tarafından idam edilmiştir.(1817)Mustuk Paşa(Azir Kaymakamı)Yolsuzluk ve Zimmet suçlamasıyla,Yargılanıp;Üzeyr(Payas’ın) sürğüne gönderilen Beyidir.(1863)Sürgünde,Yedikule Zindanlarına Haps edilmiştir.Bu dönemde;Dede Bey ve dört kardeşi de sürgüne gidenler arasındadır.Çetesiyle birlikte Kuva-i Milliye Haraketine Katılan,yararlı çalışmaları olan;Hakkı Bey de;Küçük Ali Oğullarındandır.[A]
Paşaların nic oldu?
Sana derim sana! Küçükali yareni.
Savrandı’ya gidenlerin nic' oldu?
Çınar,sana arka verip oturan.
Havran’lı Paşaların nic' oldu?
Tavlasında;Arap Atlar beslenir.
Konağından;yiğitleri seslenir.
Duldasında;çokça yiğit saklanır.
Boz Kıratlı Paşaların nic' oldu?
Sana derim! Sana! Halil Paşa Öreni.
Sana konup,göçenler de nic' oldu?
Ha! Deyince Atlıları binerdi.*
‘Mirimiran’ Halil Paşaların nic' oldu.
Yazın Meşeliğe;Yaylaya giderdi..
Yaylasından;kervanları gözlerdi.
Bahçesinde;türlü meyve yeterdi.
Kara Postallı,Paşaların nic' oldu?
Bir haber uçurdum;size Kuş ile.
Yoldan geldin;Doru Atla,hay ile.
Ağılandı,sofrada;gizli gizli,bal ile.
Küçüklü şimdi; Paşaların nic' oldu?
Sana derim! Dede Bey’in Konağı
Sana çıkıp,inenler de nic' oldu?
Tutuldu dillerim! Şimdi lâl oldu.
Sana gelip,giden Paşaların nic' oldu?
Derviş Paşa;yıktı,yaktı Payas’ı.
Yakın değil;Dede Bey’in Kayası.
Üstbaşı da;Boz Şahinler yuvası.
Hükmeden;Derviş Paşaların nic' oldu?
Yine Boranlandı! Şu Dağların dumanı.
Hançer vurup;acarladın yaramı…
Sana derim! Sana! Mustuk Paşa Viranı!...
Sana konup,göçen;Paşaların nic' oldu?
Mustuk Paşam;Hilat giydi,ünlendi.
Hatır alıp,her Tarafda, şanlandı.
Müfrezeyle, İstanbul'a yollandı.
Nic' oldu?Azir'li Paşaların nic' oldu?
Yaz,Bahar Aylarım ;döndü,Güz oldu.
Söylenilen bunca sözler,hiç oldu.
İşlerimiz;bundan böyle,güç oldu.
Samur Kürklü Paşaların nic' oldu?
Anonim
Acarlamak:Yenilemek,Hatırlatmak.
Ağı:Zehir. Azirli:Payas.Boran:Tipi.Dedebey’in Kayası:Müfrezeler
dengizlendiği kayalık. Dulda:Sığınma yeri(İtibarı altına sığınma) Güz:Sonbahar. Havran:Şam Tarafında
bir şehir.Hay:Telaş,Koşuşturma. Hiç:Kıymeti olmayan,anlamsız. Hilkat:Kaymakamların giydiği elbise
Lal:Tutuk,konuşamama hali. Mir:Bey,Kaymakam,Paşa. Mirimiran:Bey,Vali,Paşa.Müfreze:Jandarma
Mangası.Nazire:Karşılık,benzer.Nic:Ne,Nice. Ören:Bakımlı,Mamur yurt. Paşa:Komutan,Bey,Ceridlerin
Aşiret Lideri.Samur:Derisinden kürk yapılan hayvan.Savrandı:Hasanbeyli-Osmaniye.Tavla:At bakım yeri.
Viran:Terk edilmiş,Harab.Yaren: Dost,seven.
ÜZEYR’İN NÜFUSUNU OLUŞTURAN KARYE VE MEZRALAR
Abbaslar(göç).
Sarıbeyoğlu[Hassa Akbez'e göç].
Karabeyoğlu[Hassa Akbez'e göç].
Kethüdalar[İzmir'e Göç].
Tab Oğulları;Tabak Oğulları(Tabak)İskenderun'a göç.
Tab Oğulları;Tabak Oğulları(Tabak) Çaylı/Dörtyol göç.
Karatekeliler[Aydın Söke'ye göç].
Payaslı Aşireti Oymağı[Ceyhan'a göç].
Payaslı Aşireti Oymağı[Pınarbaşın'a göç].
Osman Paşalı'dan[Kerim Efendiler(Akyüz)]Özerli-Dörtyol'a göç.
Mustafa Paşalı'dan[Alinoğulları(Kuntlar)]Kürtül'e göç.
Zeytunoğulları[(Zeytinoğlu,Ergin,Özay)Erzin,Başlamış'a göç].
Zeytunoğulları[(Zeytun,Karakuş,Yılmaz)İsk.Azganlığ'a göç]
Zeytunoğulları[Hacıkatip Oğulları(Zengin)İskenderun'a göç
Zeytunoğulları[Hacıkatip Oğulları(Zengin)Kertel'e göç
Zeytunoğulları[Hafızoğulları(Şahin)Kertel'e göç.
Zeytunoğulları[Ümitoğulları(Yiğit,Cengiz,Kaplan)Kertel'e göç.
* Paşanoğulları(Geyikli Aşireti Sülalesi): Osman Paşalı, Mustafa Paşalı, Hasan Paşalı.
*Osman Paşalı:[(Osman Efendiler;Sıvas’dan,Hassa-Söğüt:Sabahyıldızı,İlkbahar,Tan,Yırtıcı,Polat,Karakuş)
(Kerim Efendiler; Dörtyol Özerli: Akyüz, Tekin)]
*Mustafa Paşalı[Mustafa Paşa, Payas'ta Yaşamıştır. Osmanlı Devleti'ne Üstün Hizmetlerinden 'Osmanlı
Devlet Nişanı Ödülü' ile onurlandırılmıştır.Çok az kişiye nasip olan bir madalyadır.Ruhu şad olsun.
Payas ve Çevresinde yaşayan Mustafa Paşalıların Soy İsimleri:Kunt,Erşan,Demir,Kondakçı.Duman,Fer.
*Hasan Paşalı:[Kadı Paşalı(Malatya’dan;Ceyhan’a Dörtyol’a, Payas’a):Geyik(Ceyhan),Altaş(Dörtyol)
Taştekin(Payas)]
ZİYARET MAHELLESİ
Payas'ın İsim aldığı ve Payas Coğrafyasında,Günümüze ulaşan En eski Yaşam
yeri.Abbasiler Devrinde Al Avasım Bölgesi içinde Kalan Hitit Tell
Baea Hüyüğü
çevresinde Kurulan“Uçsugur yerleşim yerine;ŞiiTürkler,Arablar,İranlılar,İslavlar,
Hamdaniler,Merdeiler,Sayabica ve Zultlardan müteşekkil Halk kütleleri,memleket
sakinleri olarak kaim oldular.”(Yakut,Mu’cem-ul Buldan,C.I S.927 vd.)[1]
Araplar,Avasım Bölgesi içinde yer alan Payas Coğrafyasına Cebel-i
Lükkan demiş
lerdir.Uçsugur Cebel-i Lükkan’ın Cedidi Şugur(KöprüMezarlığı)bitişiğinde
dir.Bu
Mezarlıkda çok Ziyaret Mezar olduğundan,Buraya‘Ziyaret’Denilmişdir.
1835’de Üzeyir(Payas)ile Köylerinden;Garbeyas(Abeyas)ve Tell Beyas
birleştirilerek,
Payas Üç mahelle
olarak düzenlenmiştir.[Ziyaret,Karacami(Aşağı Payas),Kürtül(Yuka
rı Payas)].Payas
Ziyaret Çayı’nın Güney tarafı(Tell Beyas)‘Ziyaret Mahallesi’adını
almıştır.(1890)Sonrası,Cebel-i Bereket Sancağı Döneminde;Müslüman ve az Sayıda
Hırıstıyanların birlikte yaşadıkları;Bu Mahelleye Rum Mahellesi denilmiştir.Ziyaret Ma
hellesinden nesilleri günümüze ulaşan tüm Ailelerin Müslüman olduğunu belirtmeliyim.
Günümüzdeki,ismi Karşı Mahalledir.
Günümüzde Ziyaret Mahellesini Oluşturan Aileler:
Haytalar(Sökmenler,Eralp,Aydın,Gülaydın)
Fesli Oğulları;Elvanlar(Altun)
Damcı Oğulları;Şerif Oğulları(Duman)
Vezir Oğulları(Üzer)
Alabidik Oğulları(Demir)
Hamdonun Oğulları(Öngün)
Köryusuf Oğulları;Kör Ali Oğulları(Yılmaz)
KERTEL KÖYÜ
Kert; Kerte; Kertel; Kertilmiş yer(yurt) anlamındadır. Maraş 'Kerte' Köyünden gelen
Türkmen Aileler 'Kerte' 'Kertel' İsmini vermişlerdir. (Kertel Değirmenleriyle ünlüdür.)
Üzeyr'in (Payas) 'Kertel Köyü' Zülkadiriye Türkmenlerince 1699 da kurulmuştur.
Kerteli Kuran Aileler:
Allişoğulları[(Aslan,Uyal,Erdoğuk)Yaycılı Aşireti,Zülkadiriye Türkmenleri(Bayat)]
Ümitoğulları[(Yiğit,Cengiz,Kaplan)Zeytinli Aşireti,Zülkadiriye Türkmenleri(Bayat)]
Hafızoğulları[(Şahin)Zeytinli Aşireti, Zülkadiriye Türkmenleri(Bayat)]
Hacıkatipoğulları[(Zengin)Zeytinli Aşireti, Zülkadiriye Türkmenleri(Bayat)]
Cennetli[(Aydın,Akkaş)Karamanlı Aşireti Oymağı]
Çoban Hüseyinli[(Aksel)Germiyanoğullarından Boynu İnce Aşireti Oymağı]
Hasancalar(Selçuk)[Minnetli...Germiyanoğulları.]
Köseler;Hösemler[(Yahşi)Köse Aşiretinden]
Süllüler;Nalbantlı(Çetin)
1835'de Kertel ve Köselici birleştirilerek 'Kürtül' Mahellesi oluşturulmuştur.1860'lı
yıllar Kürtül'ün yeni Nufuslar aldığı yıllardır.
1860 Sonrası Kürtül Mahelesine Yerleşen Aileler:
Dervişli[(Özer,Önerden,Baysal,Özdemir,Coşkun,Çetin)Çobanoğlu Aşiretinden]
Paşanoğulları[Mustafa Paşalı;Alinoğulları(Kunt),
Osman Paşalı;Sakıtlar(Demir,Erşan),
Hasan Paşalı;Happa Oğulları(Taştekin)]
Küçük Mehmetli(Öz)
Ahrazoğulları(Aras)Ahrazlı Aşireti,Bab'ül A'raz Oymağı,Türkman-ı A'zaz Sancağı
Mansurlu(Mansuroğlu,Çolak,Ünal)Hısn-ı Mansurlu Cemaatı Oymağı-İskenderiye
Hodmirli[(Turan)Hot Köyü,Tuz Kazası,Berat Sancağı]
Paşlı;Paşlar(Şengül)Pasbanlı Aşireti Oymağı,Paş Ovası-Kars
Şıh Aliler (Delibaş,Arpay,Aldemir)
Topallı;İncikli;Sultanoğulları(Tahan,Yıldız)
Fakılar[Ömer Oğulları(Yazgan)Ömer Hocalar(Eser)]
Şıh Aliler(Delibaş,Arpay,Aldemir)
Dönenoğulları(Dönen)
Darendereliler(Yarar)
Kara Hüseyinli(Tunç)
Papan(Pepen)Oğulları(Akgül):Papan Aşireti(Ahmet Papan Nesli(Kırcali)]İstanbul.
Çocuk Döller[Köşkerler(Aydın,Güner)
Abuzeroğulları(Altun,İzgi)
Hamo Oğulları(Sosyal)
Osman Çavuşlar(Bolat)
Çiloğlanlı(Bayar)
Cırtlar(Oy)Coşlu Aşireti
Ağcalar(Aydın,Can)
Küçcükler(Yalçın)
Kürtül'den Göçen Aileler:
Papanlardan(Akgül,Payaslıoğlu)Kuzuculu/Dörtyol'a göç.
Köseler'den(Yahşi)Kuzuculu/Dörtyola göç.
CERİDLERİN ÇUKUROVA'YA İSKANLARI HAKKINDA
Yörükler(Sarı Çizmeli Beyler) İle Ceridlerin(Siyah Postallı Paşalar)*1633’de
‘Kanlı Geçid Vuruşması'olarak Tarihe geçen kavgalarından sonra;Osmanlı Devleti
Ceridleri Çukurova’ya iskan kararıaldı.(1645)Ceridler,Şam'ın(Rakka,Nebek,Tebek,
Kebek)Bölgesinden Çukurova’ya yerleştiler.Çukurova'da,16.yy sonları ile 17.yy
başları Ceridlerin İskanı bakımından Taşların yerlerine oturduğu dönemdir.
Cerit,Aşiret,Oymak Ve Cemaatlarından Bazılarının İsimleri:
Cevdetli,Tecirli,Firtikli(Alibekirli,Hacıalili,Hasanhüseyinli),Hacılı(Karahacılı,Sarıhacı
lı,Gövhacılı),Eseli;İsalı(Karaisalı,Gövisalı,Sarıisalı)Karalı;Karalar(Karayiğitli,Karaço
cuklu,Karamustafalı,Karahüseyinli,Karadurmuşlu.)Küçüklü(Küçükalili,Küçükibrahim
li,Küçükmustafalı,Küçüksüleymanlı)Osmanlı Kaynaklarında;Cerit Cemaat'larını oluş
turan guruplar şunlardır:Cerid-i Türkmen,Cerid-i Kürdi,Cerid-i Selpur(Selpor):Meryem
ve İsay'a Tabi olanlar(Hırıstiyan;Kıbti Çingeneler)
Hırıstıyan Kıbti Çingeneler: Türkmen Abdallarından ayrı Tabiata sahip olan Çinge neler,Osmanlı Tarihinde; Çetecilik. Kaçırma, Köçeklik ve Hırsızlıklarıyla Meşhur durlar.Hırıstıyanlıktan Müslümanlığa Dönme olduklarıdan çocuklarına,Muhammed,
Resul, Mehmet İsimlerini vermeyi uğursuzluk sayarlar. Soykütüklerinde bu isimler
yoktur.
*Yörükler'in Aşiret Liderleri'Bey',Ceritlerin Aşiret liderleri,'Paşa'sıfatları ile tanımlanmış.
'Sarı Çizmeli Beyler've'Siyah Postallı Paşalar'Söylemi Tarihte,Türkülere konu olmuştur.
Destan (1)
Otuz bindir hanı meydan diyenler
Seksen bin de sarı çizme giyenler
Doksan bini dahi serden geçenler
Sultan Murat kalkmış kendi geliyor
Karacaoğlan(16.y.y)
Destan (2)
Ceridler Rakka’dan sökün eyledi
Altmışbin var siyah postal giyecek
Doksanbin var Allah Allah diyecek
Yüzbini de Tatar Handan geliyor
Karacaoğlan(16.y.y)
KÖSECİLİ YERLEŞİMİ
Köselici:1633'de Çukurovaya gelen Ceridler'e yerleşik yaşama geçme zorunluluğu
getirildi.(1645)bu yıllardan sonra; Köçekli(Kicikli:Küçüklü),Topallı, Firtikli olmak
üzere üç oymak tarafından Kösecili oluşturulmaya başlanmıştır.
Kicik(Küçük)Paşalı;[(Aras,Akkar,Aktekin,Baykal,Beyler,Özeroğlu,Yılmaz)
Küçüklü Oymağı'Küçüklü Cemaatı']Beyler[3]
Topal Paşalı:[(Bilgay,Yücel,Atila,Eroğlu,Aksan,Karaçay)Karalar Aşireti Oymağı]
Firtik Paşalı;[(Akyol,Gözükara,Baylan,Durmuş)Firtikli Aşireti Oymağı]
1713'de Küçük Ali Oğlu Oduncu Halil Ağa'nın Yaptırdığı‘Halilağa Mescidi’Çevresine,
Adıyaman Köseceli'den Gelerek yerleşen,geldikleri köyün adına izafeten buraya,Köse
ciliadını verirler.
Kösecili Adını Payas'a Taşıyan Aileler:
Osman Efendiler[(Alkan,Apaydın,Ertan,Türker)Adıyamanlılar]
Yüzbaşlar(Oğuz)[Küçükağalar(Kığı)Şahdili Aşireti Oymağı]
Yahyaoğulları[(Baştuğ,Gümüşsoy)Kadıoğulları Oymağı]
Dede Ağalar[(Keskin,Gürsel,Kılıç)Çarmıklı Oymağı]
Çermikli Halil Kahyalar[Bekir Beyler(Altanlar)]
Çermikli Halil Kahyalar[Bekir Beyler(Altanlar)]
Badili[(Bütün,Öztürk)Badili Aşireti Oymağı]
Tavşanlar[(Tavşan,Kılıç,İpek)Taş Oğulları]
Hocalar[(Yıldırım)Sofulu Aşireti Oymağı]
Hocalar[(Yıldırım)Sofulu Aşireti Oymağı]
Eseloğulları[(Özkul)Eseli Aşireti Oymağı]
Almesli[(Elmas)Mısırlı Almes Efendiler]
Mıllanoğulları(Aktürk,Alp,Bülbül)
Emirler(Günay,Bülbül)
İbikler(Zehir)
Payas-Kösecili hakkında elimizde bulunan en eski Tarihli Belge;T.C DAGM Osmanlı Arşivi :C..EV..Emirler(Günay,Bülbül)
İbikler(Zehir)
Dosya No:72,Gömlek No:3592 Tarih:Hicr.1125 M 25 (M.1713)
[1]Üzeyr’i (Payas)Kuran Kölemenliler yörede‘Sarıçizmeli Beyler’adıyla bilinir.
‘Sarıçizmelibeyler’:Balabanlar;HalepBeyleri,Kölemenli Hanedanıdır.Balabanlar;
Kölemenli’nin Şam Kolundandır.Uzeyr(Payas’ı)Kuran Beylerdir.(Gümüş)
[2]Oğuzların,Üçok,Varsak Türkmenleri,Ulaşlı Taifesinden;Üveys Oğlu Musa Bey ve
Üveys Oğlu İbrahim Paşa Üzeyr Sancağı Mutasarrıflığı Yapmışlardır.İbrahim Paşa;
1764’de'Küçük Ali İsyanı'nı bastırdığından taltifname ile ödüllendirilmiş ise de;1765’de 'İkinci Küçük Ali İsyanında;İbrahim Paşa Hayatını Kayb etmiştir.İsyan'Sancak İhtilaline
dönüşmüştür;Üveys Oğulları;Uzeyr(Payas’ın)Devrik Beyleridir.(Kara,Kurt)
[3] Küçük(Kicik)Paşalı;Bu Aileden Küçük Ali Oğlu Halil Paşa ve Oğlu Mahmut Dede
Bey Üzeyr Mutasarraflığı;Abdurrahman Dede Bey Oğlu Mustuk Bey,Üzeyr Kaymakam
lığıYaptığı İçin,Küçük Ali Oğulları‘Beyler'adını almıştır.‘Köselici Beyleri’,‘Postallı Beyler’ünvanıyla ananlar da vardır.Halk arasındaki bu söylem;Payas Sancağı'nda o
zamana kadar olmayan‘Siyah Postallıların’Cerid Paşaları'nın’Bey(Mutasarrıf)tain edilmelerinden duyulan hoşnutsuzluğu ve icraatlarını hicv etmeyi amaçlamış olabilir.
*1765’de Sancak İhtilali yapan,Eşkiya Küçük Ali,Hasanbeyli Kalesinde,İbrahim Paşanın
Yakını,Belenli Abdurrahman Paşa Kuvvetlerince vurularak öldürülmüştür.(1765)Küçük
Ali'nin Kurduğu Çete ve Çetecilik geleneği oğulları tarafından da devam ettirilmiştir.
Payas Halkı yaşlılarından bahs olunduğu üzre:Köçek Ali(Küçük Ali);Sıska Boylu,fettan Bir kişiliğe sahip olmakla birlikte,Düğün gecelerinde.Bayanlar oturumunda, Bayan kıya
fetleriyle Köçeklik gösterisi yaparak,Müfrezelerden gizlenmekte hüner sahibi olduğu anla
tılmaktadır.
Döneminde Çete ve Eşkiyalıkdan sanık,Halil Paşa;Aşçısı Tarafından Zehirlenerek öldürülmüştür.(1803)Bereket Dağları Eşkiya Çetelerinin İttifak Başı Dede Bey Müfrezelerce yakalanıp,Osmanlı Devleti tarafından idam edilmiştir.(1817)Mustuk Paşa(Azir Kaymakamı)Yolsuzluk ve Zimmet suçlamasıyla,Yargılanıp;Üzeyr(Payas’ın) sürğüne gönderilen Beyidir.(1863)Sürgünde,Yedikule Zindanlarına Haps edilmiştir.Bu dönemde;Dede Bey ve dört kardeşi de sürgüne gidenler arasındadır.Çetesiyle birlikte Kuva-i Milliye Haraketine Katılan,yararlı çalışmaları olan;Hakkı Bey de;Küçük Ali Oğullarındandır.[A]
*Küçük Ali ismi Üzeyr Tarihinde ilk olarak;Topal Paşa'nın ismiyle birlikte yer
almıştır.
Köselici'ye ilk gelenlerden olan Karalar Aşireti Lideri Topal Paşa,Küçük Ali'nin Kayın
Babasıdır.Küçük Ali Oğulları'nın,Oduncu Halil Ağa sonrası soyağacı bilinmektedir.
Osmanlı Belgelerinden;Halil Ağa'nın,Topal Paşa ile çağdaş ve dünür oldukları anlaşıl
makla birlikte;Topal Paşalı,Firtik Paşalı ile birlikte Köselici'ye yerleşen Küçük Ali
Paşa'nın Dedelerinin Şam taraflarından geldiklerini işaret etmektedir.
*Osmanlı Arşiv Belgelerinde,Küçük ve Küçüklü isminde bir Aşiretin varlığı bilgisine ulaşamadım.Sosyal bir topluluk olan'Köçekli(Kicikli:Küçüklü) Cemaat'ı'vardır.Küçüklü ismini kullanan başka bir topluluk da yoktur.Küçüklü Cemaat'ı;Merkezi Rakka-Şam'dan Osmanlı ülkesineDağılmıştır.Diyarbakır,Kırşehir,Kırım,Üsküp,Selanik,vediğer yerlerde.
Köselici'ye ilk gelenlerden olan Karalar Aşireti Lideri Topal Paşa,Küçük Ali'nin Kayın
Babasıdır.Küçük Ali Oğulları'nın,Oduncu Halil Ağa sonrası soyağacı bilinmektedir.
Osmanlı Belgelerinden;Halil Ağa'nın,Topal Paşa ile çağdaş ve dünür oldukları anlaşıl
makla birlikte;Topal Paşalı,Firtik Paşalı ile birlikte Köselici'ye yerleşen Küçük Ali
Paşa'nın Dedelerinin Şam taraflarından geldiklerini işaret etmektedir.
*Osmanlı Arşiv Belgelerinde,Küçük ve Küçüklü isminde bir Aşiretin varlığı bilgisine ulaşamadım.Sosyal bir topluluk olan'Köçekli(Kicikli:Küçüklü) Cemaat'ı'vardır.Küçüklü ismini kullanan başka bir topluluk da yoktur.Küçüklü Cemaat'ı;Merkezi Rakka-Şam'dan Osmanlı ülkesineDağılmıştır.Diyarbakır,Kırşehir,Kırım,Üsküp,Selanik,vediğer yerlerde.
[A]Payas Kaymakamı Mustuk Paşa ve Oğullarının sürğün edilmesi sonrasında söylenen‘Paşaların nic oldu?
Destanı’:
Paşaların nic oldu?
Sana derim sana! Küçükali yareni.
Savrandı’ya gidenlerin nic' oldu?
Çınar,sana arka verip oturan.
Havran’lı Paşaların nic' oldu?
Tavlasında;Arap Atlar beslenir.
Konağından;yiğitleri seslenir.
Duldasında;çokça yiğit saklanır.
Boz Kıratlı Paşaların nic' oldu?
Sana derim! Sana! Halil Paşa Öreni.
Sana konup,göçenler de nic' oldu?
Ha! Deyince Atlıları binerdi.*
‘Mirimiran’ Halil Paşaların nic' oldu.
Yazın Meşeliğe;Yaylaya giderdi..
Yaylasından;kervanları gözlerdi.
Bahçesinde;türlü meyve yeterdi.
Kara Postallı,Paşaların nic' oldu?
Bir haber uçurdum;size Kuş ile.
Yoldan geldin;Doru Atla,hay ile.
Ağılandı,sofrada;gizli gizli,bal ile.
Küçüklü şimdi; Paşaların nic' oldu?
Sana derim! Dede Bey’in Konağı
Sana çıkıp,inenler de nic' oldu?
Tutuldu dillerim! Şimdi lâl oldu.
Sana gelip,giden Paşaların nic' oldu?
Derviş Paşa;yıktı,yaktı Payas’ı.
Yakın değil;Dede Bey’in Kayası.
Üstbaşı da;Boz Şahinler yuvası.
Hükmeden;Derviş Paşaların nic' oldu?
Yine Boranlandı! Şu Dağların dumanı.
Hançer vurup;acarladın yaramı…
Sana derim! Sana! Mustuk Paşa Viranı!...
Sana konup,göçen;Paşaların nic' oldu?
Mustuk Paşam;Hilat giydi,ünlendi.
Hatır alıp,her Tarafda, şanlandı.
Müfrezeyle, İstanbul'a yollandı.
Nic' oldu?Azir'li Paşaların nic' oldu?
Yaz,Bahar Aylarım ;döndü,Güz oldu.
Söylenilen bunca sözler,hiç oldu.
İşlerimiz;bundan böyle,güç oldu.
Samur Kürklü Paşaların nic' oldu?
Anonim
Payas Türküsü;Anonim Destan
Doğuakdeniz Yöresinden
Derleyen;İsmail YİĞİT
Derviş Paşa komutasıyla,Garbeyaz Kayalıklarında yakalanan Üzeyir Paşası Dede Bey'in 1816 Yılında
Adana'da idam edilmesinden sonra söylenmiştir.Destanın İkinci Bölümü;Dede Bey'in Kardeşi Mustuk
Paşa’nın 1863 Yılında Oğullarıyla Sürgün Olayı üzerine söylenmiştir;''Paşaların Nic Oldu?' Destanı Yö
rede 'Mustuk Paşa' Türküsü ismiyle bilinir.Anonim olarak,farklı biçimlerde söylenmektedir.’Sarı Çizmeli
Beyler'Destanında kullanılan 'Mazmunlar' kullanılarak yazıldğından benzerdirler.Yiğitlik,Hatırlatma,Zulüm,
Vefasızlık,Fanilik,Ölüm,Ayrılık,Ümitsizlik,Üzüntü temalarını işler.
*Halil Paşanın;'Altmış Atlı Çetesi'olduğu Osmanlı Arşiv kayıtlarında mevcuttur .
Sözlük:
Adana'da idam edilmesinden sonra söylenmiştir.Destanın İkinci Bölümü;Dede Bey'in Kardeşi Mustuk
Paşa’nın 1863 Yılında Oğullarıyla Sürgün Olayı üzerine söylenmiştir;''Paşaların Nic Oldu?' Destanı Yö
rede 'Mustuk Paşa' Türküsü ismiyle bilinir.Anonim olarak,farklı biçimlerde söylenmektedir.’Sarı Çizmeli
Beyler'Destanında kullanılan 'Mazmunlar' kullanılarak yazıldğından benzerdirler.Yiğitlik,Hatırlatma,Zulüm,
Vefasızlık,Fanilik,Ölüm,Ayrılık,Ümitsizlik,Üzüntü temalarını işler.
*Halil Paşanın;'Altmış Atlı Çetesi'olduğu Osmanlı Arşiv kayıtlarında mevcuttur .
Sözlük:
dengizlendiği kayalık. Dulda:Sığınma yeri(İtibarı altına sığınma) Güz:Sonbahar. Havran:Şam Tarafında
bir şehir.Hay:Telaş,Koşuşturma. Hiç:Kıymeti olmayan,anlamsız. Hilkat:Kaymakamların giydiği elbise
Lal:Tutuk,konuşamama hali. Mir:Bey,Kaymakam,Paşa. Mirimiran:Bey,Vali,Paşa.Müfreze:Jandarma
Mangası.Nazire:Karşılık,benzer.Nic:Ne,Nice. Ören:Bakımlı,Mamur yurt. Paşa:Komutan,Bey,Ceridlerin
Aşiret Lideri.Samur:Derisinden kürk yapılan hayvan.Savrandı:Hasanbeyli-Osmaniye.Tavla:At bakım yeri.
Viran:Terk edilmiş,Harab.Yaren: Dost,seven.
ÜZEYR’İN NÜFUSUNU OLUŞTURAN KARYE VE MEZRALAR
NAHİYE-İ ÜZEYR DÖNEMİ:
Karbeyaz Dağı Yerleşimleri:(1375)
Karacaören Karyesi:Çobanoğolları(Karacaören);Dervişli(Payas) ve Paşabeyler(Hacılar).
Fındıkkayası Cebeli Karyesi:
Kabuklubel:Karafakılı Oymağı
Karbeyaz Karyesi:
Kölemenli.
Karatekeli.
Karakeçili
Karamanlı.
Zülkadiriyeliler:Zeytunoğulları(Zeytunoğlu Pınarı;Hacıkatip):Yurtlak.
Çağlalık Köyü:Haklalık Mevkiinde Kurulan köy,Şimdiki yerine taşınmıştır.
Bekirler;Kılıç
Çürükler;Kaplankıran,Çelen
Çürük Hasanlar;Çürük
Hastiller;Baş,Daş
Kara Döller;Kuş
Aliceler;Keser[Köse Aşireti Oymağı]
Köseler;Ücel[Köse Aşireti Oymağı]
Sakıtlar;Yargılı
Omarlar;Erdem
Osmanlar;Sert
Sincan Dağı Yerleşimleri:
Akkaya Cebeli Karyesi:(1375)Çoğun Aşireti.
Merküz(Merkez):(Sarıseki Karyesi(1375);Kara Gündüzlü.
Hacılar Yurdu:Yurtlak;Hacılı Avşarı oymağı.
Seyidhan:Üveysoğulları.
Sarıbey:Sarıbeyoğlu.
Pac;Kapı Karakolu.
KAZA-I ÜZEYR DÖNEMİ:
Karbeyaz Dağı Yerleşimleri:(1720)
Karbeyaz Yerleşimi:
Memişler Kargıcak(Yurtlak)[MemişlerAilesi(Uyar,Bektaş,Bektaşer,Sosyal,Çalışkan,
Çavuş)Karaşıhlı Sülalesi, Elbeyli Aşireti, Karabayat Türkmenleri, Bayat Boyu]
Şamlılar;Balabanlar;Kölemenli Hanedanından
Torun Hasanlı(Altınsoy)Torun Aşireti Oymağı
Dikçen Oğulları(Dal,Kaplan)
Kozlukdere Karyesi Yerleşimleri:(1801)
Arık;Arık Oğulları[(Cinasal,Ay)Ulaşlı Aşireti,Farsak Türkmenleri]
Kundakçı Oğulları[(Okur) Ulaşlı Aşireti,Farsak Türkmenleri]
Gömenli Oğulları[(Yücel…)Ulaşlı Aşireti,Farsak Türkmenleri]
Arap Hasan Oğulları[(Erdem,Canerdem)Ulaşlı Aşireti,Farsak Türkmenleri]
Sincan Dağı Yerleşimleri:
Telbi;Telbicek;(Sincan):(İfraz-ı Zülkadriye)Zülkadriyeden ayrılan yerler Cebel,
Bulanık(Bahçe),Tecirli,Andırına uzanan Bölge.Üzeyr Mukatası'na dahil edilmiştir.
1699 kararıyla,Bu Bölgede oturan Bayat,Zülkadiriye Türkmenlerinden Ailelerin
Bir kısmı Payas'a Sincan'a,yerleştirilmişlerdir.
Göv Ahmetli: Göv Aliler(Göv Alili); [Uzun Musalar(Erdem), Ali Oğlanlı; Hamza
Oğulları,Koca Ökkeşler (Eroğlu,Savcı,Şencan)Kara Aliler(Özkan),Koca Osmanlar
(Öktem),Kara Mehmetler (Işık) Zülkadirler Zeytinli Aşireti Oymağı; Göv Ahmetli
Sülalesi (Andırın)Zeytinli Aşireti, Zülkadiriye Türkmenleri, Bayat Boyu]
Civelekler[Civelek Alisi(Bolat),Kara İsmailler(Özer)Sarıseki, İnce Ali Oğulları (Sozak, Kuru,İnce) Mullacalar (Yalçın, Karatekin) Alivelek Oğulları, Melek Oğulları (Melek) Civelek Aşireti, Zülkadiriye Türkmenleri, Bayat Boyu]
Şahrıkoğulları:[Şahrıklı(Başer,Özalp),Şekerciler(Öcal) Zülkadirler Şerikli (Şahruhlu)
Aşireti, Zülkadiriye Türkmenleri, Bayat Boyu]
Kocaoğlanoğulları:[Kocalar(Koca,Kocaoğlan),Battallar(Değer),Aşık Hasan Oğulları
(Kirtikler; Aşık, Işık, Ozan), Topallar; KaraMehmetler, Mulla İsmailler(Işık). Human
oğulları:Homak Hösemler.Kocacık Türkmenleri, Bayat Boyu]
Alcıoğulları:[Alcıoğlu Bekirler(Avcı)]
Köseler(Sarıseki): [Hösmenler(Bayır,Soysal)Köse Aşireti]
Çakal Oğulları(Dana):Kölemenlilerden.
Bardakçıoğulları(Bardak)].
Sincandan Göçenler:
Küllücü Oğlu Hüseyin[Fakı Oğulları(Eser,Yazgan)Payas]
Börkçü Oğulları(?)
Çirkin Oğulları(?)
Elci Oğlu Ali(?)
Çulha Oğulları(?)
Günümüze Ulaşamayan Köyler:
Sonocak Köyü Halkı;Bey’in istediği kız yüzünden,aynı gece göçmüştür …?
Gurnel Köyü Halkı:Bey’in Çetesinin;‘Yakıp-yıktığı,vurduğu’Zulümden yok
olmuştur.1800’li Yılların Osmanlı Haritalarında bu köyler gözükmektedir.
Hacılı Avşarı;Hacılar Yurdun'dan,Hassa Hacılar'a göç.
Çobanoğulları;Karacaörenden,Hassa Hacılar'a göç.
Akkaya Cebeli Karyesi(Çoğun Aşireti)günümüzde Payas'da yaşayan kimse yok.
Viran Olan Köyler:
Karacaviran
Akkayaviranı
Fındıkviranı(Yayla)
Haklalıkviranı(HalkıÇağlalığa taşınmıştır)
Tesbilviranı;Telbiyas(Küçüksincan);Halka açık yayla
Sonocakviranı(Kavaklık),
Gurnelviranı(Kızılyazı;Körkuyu'nun çevresi).
Viran Olan Yurtlaklar:
Karacaviran.
Göktepe Viranı;Halka açık yayla.
Halil Paşa Viranı(Paşanın Eğresi);Halka açık yayla.
Zeytunoğlu Viranı(Çınarlık);Halka açık yayla.
Memişler Viranı(Kargıcak).
Dönenoğlu Viranı(Kartallık).
Mustuk Paşa Viranı(1863).
Paç Viranı(Çukuroluk)Halka açık yayla.
Şahrıklı Viranı(Koca Sincen)Halka açık Yayla.
Avcıoğlu Viranı.
Hacılı viranı.
Sarıbey Viranı.
Vayıslar Viranı.
Memişler Viranı.
Alacülük Viranı.
ÜZEYİR TARİH KRONOLOJİSİ
Çokmararhan Karye(1516) Kaza-ı Özerli/Özerili/Arap Vilatet’i/Halep Beyliği
Nahiye-i Uzeyr (1517) Arap Vilatet’i/Halep Beyliği(Memlüklü Devleti)
Nahiye-i Uzeyr (1517) Arap Vilatet’i/Halep Beyliği(Osmanlı Devleti)
Uzeyr Menzili (1520) Sancak Merkezi /Kınık Maa Üzeyr Sancağı/Arap Vilayeti
Uzeyr Menzili (1522) Sancak Merkezi /Kınık Maa Üzeyr Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Kazası (1866)İskilip/ Sancak Merkezi/Üzeyr Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Kazası(1878)Yarpuz/ Üzeyr Sancağı/Adana Eyaleti/Halep Beylerbeyliği
Payas Nahiyesi (1906)Dörtyol/Yarpuz/Cebel-i Bereket Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1907)Dörtyol/Erzin/Cebel-i Bereket Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1911)Dörtyol/Osmane/Cebel-i Bereket Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1916)Dörtyol/İskenderun Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1918)Dörtyol/Osmane/Cebel-i Bereket Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1924)Dörtyol Kazası/Cebel-i Bereket Vilayeti
Payas Nahiyesi (1939)Dörtyol Kazası/Hatay Vilayeti
Payas İlçesi(1912)Hatay Vilayeti
*1866 Yılında Üzeyr Sancak Merkezi İskele[İskilip(İskenderun)]ye kaydırılmıştır.(1878)Yılında Üzeyir
Sancağı’nın İdare Merkezi Yarpuz’a taşındığı için,Payas Yarpuz üzerinden Uzeyr Sancağı’na bağlanmıştır.
(1890) Yılında Uzeyr Sancağı Kapatılarak;Osmaniye Merkezli,‘Cebel-i Bereket Sancağı’Kuruldu.
Osmanlı Devleti’nin 320 Sancağından 46. Sıradaki; Uzeyr Sancağı(Payas)
Karacaviran.
Göktepe Viranı;Halka açık yayla.
Halil Paşa Viranı(Paşanın Eğresi);Halka açık yayla.
Zeytunoğlu Viranı(Çınarlık);Halka açık yayla.
Memişler Viranı(Kargıcak).
Dönenoğlu Viranı(Kartallık).
Mustuk Paşa Viranı(1863).
Paç Viranı(Çukuroluk)Halka açık yayla.
Şahrıklı Viranı(Koca Sincen)Halka açık Yayla.
Avcıoğlu Viranı.
Hacılı viranı.
Sarıbey Viranı.
Vayıslar Viranı.
Memişler Viranı.
Alacülük Viranı.
ÜZEYİR TARİH KRONOLOJİSİ
Çokmararhan Karye(1516) Kaza-ı Özerli/Özerili/Arap Vilatet’i/Halep Beyliği
Nahiye-i Uzeyr (1517) Arap Vilatet’i/Halep Beyliği(Memlüklü Devleti)
Nahiye-i Uzeyr (1517) Arap Vilatet’i/Halep Beyliği(Osmanlı Devleti)
Uzeyr Menzili (1520) Sancak Merkezi /Kınık Maa Üzeyr Sancağı/Arap Vilayeti
Uzeyr Menzili (1522) Sancak Merkezi /Kınık Maa Üzeyr Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Kazası (1866)İskilip/ Sancak Merkezi/Üzeyr Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Kazası(1878)Yarpuz/ Üzeyr Sancağı/Adana Eyaleti/Halep Beylerbeyliği
Payas Nahiyesi (1906)Dörtyol/Yarpuz/Cebel-i Bereket Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1907)Dörtyol/Erzin/Cebel-i Bereket Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1911)Dörtyol/Osmane/Cebel-i Bereket Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1916)Dörtyol/İskenderun Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1918)Dörtyol/Osmane/Cebel-i Bereket Sancağı/Adana Eyaleti
Payas Nahiyesi (1924)Dörtyol Kazası/Cebel-i Bereket Vilayeti
Payas Nahiyesi (1939)Dörtyol Kazası/Hatay Vilayeti
Payas İlçesi(1912)Hatay Vilayeti
*1866 Yılında Üzeyr Sancak Merkezi İskele[İskilip(İskenderun)]ye kaydırılmıştır.(1878)Yılında Üzeyir
Sancağı’nın İdare Merkezi Yarpuz’a taşındığı için,Payas Yarpuz üzerinden Uzeyr Sancağı’na bağlanmıştır.
(1890) Yılında Uzeyr Sancağı Kapatılarak;Osmaniye Merkezli,‘Cebel-i Bereket Sancağı’Kuruldu.
Osmanlı Devleti’nin 320 Sancağından 46. Sıradaki; Uzeyr Sancağı(Payas)
Kınık Maa Uzeyr Sancağı Kurulduğunda Sancağa Bağlanan Menziller:
|
||
Sancak Merkezi: Uzeyr
|
||
Menzilin Adı:
|
Önceki
Statüsü:
|
Uzeyr’deki
Statüsü:
|
Uzeyr
Menzili (1520)
|
Nahiye-i
Uzeyr/Kaza-ı Özerli /Özeroğlu Beyliği
(1360-1520)
|
Sancak
Merkezi
|
Beylan
Menzili (1520)
|
Nahiye-i
Bilan/ Kaza-ı Gündüzlü/Özeroğlu Beyliği (1411-1520)
|
Menzil
Merkezi
|
Ayas
Menzili (1520)
|
Kaza-ı
Ayas/Arap Vilayeti(1375-1520)
|
Menzil
Merkezi
|
Kınık
Menzili (1520)
|
Nahiye-i
Kınık/ Uzeyr Sancağı(1520)
|
Menzil
Merkezi
|
Antakya
Menzili (1520)
|
Nahiye-i
Antakya/Özeroğlu Beyliği (1417-1520)
|
Menzil
Merkezi
|
Tablo:1 Uzeyir Sancağının
Kuruluş Yılları
Kınık Maa Uzeyr Sancağına
Bağlanan Yönetim Yerleri:
|
||
Sancak Merkezi: Uzeyr (Payas) Menzili
|
||
Menzilin Adı:
|
Önceki Statüsü:
|
Uzeyr’deki Statüsü:
|
Antakya (1520)
|
Nahiye-i Antakya/Özeroğlu Beyliği (1417-1520)
|
Antakya,Nahiye
|
Kesb (1520)
|
Köy/Antakya Özeroğlu Beyliği (1417-1520)
|
Kesb,Nahiye
|
Arsuz (1520)
|
Nahiye-i Arsuz Özeroğlu Beyliği (1411-1520)
|
Arsuz,Karye
|
Beylan (1520)
|
Köy/Nahiye-i Derbesak Özeroğlu
Beyliği (1411-1520)
|
Beylan,Menzil
|
Bakras (1520)
|
Nahiye-i Bakras Özeroğlu Beyliği (1411-1520)
|
Beylan,Karye
|
Derbesak (1520)
|
Nahiye-i Derbesak Özeroğlu Beyliği (1411-1520)
|
Beylan,Karye
|
Özerli (1520)
|
Kaza-ı Özerli /Özer İli Yön. Mer.
(1375-1520)
|
Özerli,Karye
|
Kapulu (1520)
|
Nahiye-i Kapulu Kaza-ı Ayas(13751520)
|
Kapulu, Karye
|
Kınık (1520-1608)
|
Nahiye-i Kınık / Kaza-ı Ayas
(1375-1520)
|
Kınık,Menzil
|
Kurtkulağı (1650-1836)
|
Nahiye-i Kurtkulağı Kaza-ı Ayas (1375-1520)
|
Kurtkulağı,Menzil
|
Berendi (1608)
|
Nahiye-i Berendi Kaza-ı Ayas (1375-1520)
|
Berendi,Kaza
|
Kabal-u (1608)
|
Kabal-u/Kaza-ı Kabal-u (1608-1650)
|
Kabal-u,Nahiye
|
Tablo:2 Uzeyr Sancağı’nın
Gelişme Dönemi
Uzeyr Sancağına Bağlanan Yönetim Yerleri:
| ||
Sancak Merkezi:Payas,İskilip,Yarpuz
| ||
Menzilin Adı:
|
Önceki Statüsü:
|
Uzeyr’deki Statüsü:
|
Payas Kazası (1520)
|
Nahiye,Üzeyr Sancağı (1520-1866)
|
Sancak Merkezi
|
İskilip Kazası (1866)
|
Nahiye,Üzeyr Sancağı (1865-1866)
|
Sancak Merkezi
|
Yarpuz Kazası (1878)
|
Nahiye,Üzeyr Sancağı(1865-11878)
|
Sancak Merkezi
|
Osmane Kazası (1878)
|
Hacı Osmanlı Köyü Üzeyr Sancağı (1865-1878)
|
Kaza Merkezi
|
Hamidiye Kazası(1878)
|
Nahiye,Üzeyr Sancağı (1865-1878)
|
Kaza Merkezi
|
Berendi Kazası(1878)
|
Kaza,Üzeyr Sancağı (1608-1878)
| Kaza Merkezi |
Tecirli Kazası(1846)
|
Köy,Maraş Sancağı (?-1846)
|
Kaza Merkezi
|
Meten Kazası(1846)
| Köy,Bulanık,Maraş Sancağı(?-1846) |
Kaza Merkezi
|
Bulanık Kazası(1878)
|
Nahiye,Maraş Sancağı (1500-1878)
|
Kaza Merkezi
|
İslahiye Kazası(1878)
|
Kaza, Azye Sancağı Merkezi (1839-1878)
|
Kaza Merkezi
|
Hassa Kazası(1878)
|
Kaza,Azye Sancağı (1839-1878)
|
Kaza Merkezi
|
Tablo:3 Üzeyr Sancağı'nın Son Dönemi
Not:Kaynak gösterilmeden;tamamen ve ya kısmen kullanılamaz.
22.12.2012
İsmail YİĞİT
Araştırmacı Yazar
yigitarastirmaci@hotmail.com
İsmail YİĞİT-Google+
İsmail YİĞİT "Derlemeler" -Youtube
İsmail YİĞİT "Naturel Yaşam" -Youtube
Ben Mustafa Güllü,degerli calişmalarınızı takip ediyorum,çalişmalrınızda Lüstün başarılar dilerm.Erzin' lüklük köyundenim,Lüklük köyünü kuran kose halil ibrahimin soyundanım ;sizinle bilgi alişverişinde bulunmak isterim facebookta arkadaş olmak isterim.
YanıtlaSilYüreğir Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ait adres,telefon ve iletişim bilgileri
YanıtlaSil